Αγγελική Αγγελίδη

Για να προκύψει η ζωή από το πινέλο, χρειάζεται μια ιστορία που θα τη συγκινήσει, ένα ρητό που θα της δείξει το δρόμο. Η Αγγελική Αγγελίδη ζωγραφίζει με τον δικό της, πηγαίο τρόπο ιστορίες με έμπνευση από την Κορέα και, στην πρώτη της ατομική έκθεση, τις μοιράζεται με το ευρύ κοινό στο Κέντρο Τεχνών του Δήμου Αθηναίων. Στα μεγάλα τελάρα της επιχειρεί να φωτίσει στοιχεία της ασιατικής παράδοσης, δίπλα σε αυτά της ελληνικής. Είναι μια ώσμωση προσωπικού χαρακτήρα, ένα ταξίδι που μεταφέρει από την Κορέα σύμβολα, χρώματα και μοτίβα, όλα όσα την συναρπάζουν και όσα νιώθει ότι συγκροτούν τον «μύθο» της ασιατικής χώρας.

Τα τελευταία χρόνια η Αγγελίδη αντλεί έμπνευση για δημιουργία από την κορεατική κουλτούρα. Διαβάζει, ακούει και βλέπει ακόρεστα οτιδήποτε πηγάζει από τη σύγχρονη καλλιτεχνική παραγωγή της χώρας. Για να μπορέσει μάλιστα από πρώτο χέρι να τη γνωρίσει σε βάθος, μαθαίνει με εντατικούς ρυθμούς τη γλώσσα της. Δεν είναι τόσο η δημοφιλής pop μουσική και οι κοσμαγάπητες τηλεοπτικές σειρές της χώρας που την έχουν κερδίσει. Θα έσφαλλε όποιος βλέπει σε αυτό ένα απλό παιχνίδι και μάλιστα ένα παιχνίδι της τύχης, στο πλαίσιο μιας «μόδας». Όσα είναι πίσω από αυτά, καλύτερα όσα συνθέτουν την κορεατική ιδιοπροσωπία, είναι αυτά που τη συνεγείρουν. Η λαϊκή θυμοσοφία και η πνευματικότητα της ανατολικής φιλοσοφίας γίνονται η εικονογράφηση της ιστορίας που λέει, είναι μάλλον η ίδια η κουβέντα της ζωγραφισμένη. Οι πιο απλοί και άγνωστοι σε μας ήχοι γίνονται στην Αγγελίδη χρώμα και αιτία για εικαστική δημιουργία.

«Και εγένετο φως» τιτλοφορεί το ζωγραφικό της ταξίδι με διττή σημασία: από τη μία μας δείχνει την αρχή της καλλιτεχνικής πράξης, καθώς το φως και η απουσία του, η σκιά, συντελούν στη ζωγραφική, ενώ, παράλληλα, απηχεί τη μεταφυσική πνοή που έδωσε έμπνευση στα έργα της (φράση παρμένη από την Παλαιά Διαθήκη, Γένεσις 1–3). Για την Αγγελίδη ο θαυμασμός προς την Κορέα φέρνει την εξιδανίκευση και μεταμόρφωση ενός αντικειμένου αφαιρώντας κάθε ετερογενές στοιχείο και αναδεικνύοντας εκείνα τα χαρακτηριστικά που βρίσκονται στη βάση της δημιουργίας του. Είναι μια διαδικασία προσωπική που απαιτεί άλλα μάτια, εσωτερικά. Είναι χαρακτηριστικό αυτό που γράφει ο μεγάλος ζωγράφος μας Νίκος Χατζηκυριάκος Γκίκας στον άλλο μεγάλο μας, τον αρχιτέκτονα Δημήτρη Πικιώνη: «[Η ασιατική τέχνη μαρτυρεί] περί μιας δημιουργικής ικανότητος που δύσκολα ξεπερνιέται, τουλάχιστον ως προς την ποικιλία των μορφών και τη φινέτσα στο απειροελάχιστο της sensabilité. Είναι άλλη η sensabilité τους και δύσκολα μπορούμε να την πλησιάσουμε ή να την μιμηθούμε, προϋποθέτει πολλά που ίσως δεν γνωρίζουμε. Αλλά αισθάνομαι ότι έχουμε να κερδίσουμε πολλά από αυτή τη γνωριμία. Είναι μια χορδή που μας λείπει».

Σαν σύμβολα μιας πνευματικής ανάτασης, τα πλουμιστά χρωματιστά δέντρα, οι τολμηροί ανθοστολισμοί, οι αυτοσχέδιοι ρόδακες αναφύονται από ένα σύμπαν υδρόβιας υφής, λες και η ζωγράφος ανασύρει άγνωστες παραστάσεις από τα έγκατα του ωκεανού. Σε αυτά τα σχεδιάσματα–σύμβολα μιας υπερκόσμιας ομορφιάς, η Αγγελίδη ζωγραφίζει με τις αισθήσεις, δεν ακολουθεί πιστά τη φόρμα του αντικειμένου της. Οι ανθισμένες κερασιές ως τα πληθωρικά παγώνια της, γίνονται το πρόσχημα για να συλλάβει την ουσία των σχημάτων και των όγκων και να μπορέσει να τα μετουσιώσει ζωγραφικά. Επιχειρεί να εκφράσει τον συναισθηματικό της κόσμο, τη συγκίνησή της από κορεατικές «φράσεις» και συμβολισμούς, βρίσκοντας αντιστοιχίες, συνδέσεις και παραλληλισμούς με τον ελληνικό κόσμο. Ο ήλιος με τις πύρινες γλώσσες του, ο χρόνος –άλλοτε ως ρολόι, άλλοτε ως κλεψύδρα–, οι ρίζες και τα κλαδιά συνιστούν την κοινή γλώσσα, τα σημεία όπου συναντιούνται Δύση και Ανατολή, Κορέα και Ελλάδα.

Η Αγγελική Αγγελίδη έχει μια πηγαία όραση των πραγμάτων. Η ζωγραφική της, πηγαία κι αυτή και ειλικρινής, μας οδηγεί στον κόσμο που έχει μέσα της, κι αυτόν γυρεύει να εκφράσει. Είναι ένας κόσμος χαρωπός μιας και όλα τα έργα της αποπνέουν ζωντάνια και αισιοδοξία. Στο ζωγραφικό φως αναβαπτίζεται και με το παράδειγμά της θέλει να κρατήσουμε την κορεατική ρήση: «όταν φοράς όμορφα παπούτσια, ταξιδεύεις σε ωραία μέρη». Με ρωμαλέο αίσθημα εκθέτει τις ζωγραφικές της «αποσκευές» και μας συστήνεται ως cheonsa (στα κορεατικά σημαίνει άγγελος, σταλμένος από τον Θεό) 천사 (天使).

Γιώργος Μυλωνάς Ιστορικός Τέχνης

Angeliki Angelidi The Artist
Angeliki Angelidi The Artist